Pytania pacjentów

Zespół suchego oka

Jak powstają łzy?

Łzy są produkowane przez gruczoł łzowy właściwy  i gruczoły dodatkowe rozmieszczone w spojówce. Wydzielanie łez możemy podzielić na wydzielanie podstawowe i odruchowe zależne od funkcji układu nerwowego.

Co to jest zespół suchego oka?

Suche oko to stan, w którym zmniejszona objętość łez lub zaburzenie funkcji łez prowadzi do niestabilność filmu łzowego i choroby powierzchni oka. Jest to jeden  z najczęstszych problemów pacjentów zgłaszających się do okulisty, bardzo często nasila się po menopauzie i u osób starszych.

Jakie są przyczyny zespołu suchego oka?

Wyróżniamy 2 główne przyczyny zespołu suchego oka:

1. Nadmierne parowanie łez co może być związane z dysfunkcją gruczołów Meiboma a także zaburzeniem funkcji powiek.
2. Niedobór łez którego przyczyną może być m.in. zespół Sogrena, niedrożność przewodu wyprowadzającego , leki czy odruchowe zmniejszenie wydzielania łez przy np. cukrzycy.

 Z czego składają się łzy?

Film łzowy składa się z 3 warstw

1. Warstwa tłuszczowa- najbardziej zewnętrzna, wydzielana przez gruczoły Meiboma znajdujące się w powiekach
2. Warstwa wodna –stanowi ok.98% grubości filmu łzowego, utworzona jest z wydzieliny gruczołów łzowych.
3. Warstwa mucynowa- wewnętrzna, jej główną składową są mucyny produkowane przez      wyspecjalizowane komórki spojówki

Dodatkowo w skład łez wchodzą elektrolity i białka m.in. lizozym.

Jaką funkcje pełnią łzy?

Film łzowy pełni funkcję odżywczą, posiada także właściwości przeciwbakteryjne oraz nawilża oko, co ma znaczący wpływu na utrzymanie prawidłowej właściwości optycznej oka.

Czynniki ryzyka zespołu suchego oka?

Do czynników ryzyka zespołu suchego oka należą: płeć żeńska, wiek, zaburzenia funkcji gruczołów Meiboma, zaburzenia hormonalne, noszenie soczewek kontaktowych, zespół Sogrena, cukrzyca, choroby tkanki łącznej, trądzik różowaty, zabiegi chirurgiczne powierzchni oka, długotrwała praca przy komputerze, leki antyhistaminowe, betablokery, antyarytmiczne, diuretyczne, uszkodzenia nerwu twarzowego oraz czynniki środowiskowe.

Jakie są objawy zespołu suchego oka?

Najczystszymi dolegliwościami jest uczucie suchości,  piasku pod powiekami, pieczenie nasilające się w ciągu dnia. Poza tym, mogą wystąpić nadwrażliwość na światło, nieostre widzenie, nadmierne łzawienie, zlepianie się brzegów powiek po przebudzeniu, trudności w czytaniu czy prowadzeniu samochodu.

Jak leczy się zespół suchego oka?

Zespół suchego oka jest choroba wieloczynnikową, dlatego też leczenie wymaga podejścia kompleksowego.

Po pierwsze edukacja chorego i modyfikacja warunków pracy/życia. Drugim krokiem jest włączenie preparatów nawilżających tzw. sztucznych łez. Rekomendujemy wybieranie preparatów nwilżających bez konserwatorów oraz higienę brzegów. Dodatkowo czasem stosuje się krople przeciwzapalne. Poza tym w zależności od przyczyny podstawowej możemy zastosować zatyczki do punktów łzowych, komory wilgotne do oka, soczewki kontaktowe, trwałą okluzje punktów łzowych czy w ostateczności zabiegi operacyjne.

Jak dysfunkcja gruczołów Meiboma wpływa na powstawanie zespołu suchego oka?

Gruczoły Meiboma znajdują się w tarczce powieki górnej i dolnej. Ich ujścia ułożone są w rzędzie na wolnym brzegu każdej powieki. Wydzielaj one substancje lipidowe stanowiące najbardziej zewnętrzna warstwę filmu łzowego.

Dysfunkcja gruczołów może polegać na zatkaniu ujść gruczołów. Zatkane ujścia powodują zmniejszenie wydzielenia lipidów i ścieńczenie warstwy lipidowej filmu łzowego, co z kolei prowadzi to niestabilności  i nadmiernego parowania warstwy wodnej. Może również doprowadzić do powstania gradówki.

Jak dbać o higienę brzegów powiek?

Przede wszystkim trzeba pamiętać o prawidłowym i dokładnym usuwaniu makijażu. Poza tym należy przykładać  ciepłe okłady na powieki, a następnie wykonywać masaż powiek w kierunku ujść gruczołów, czyli powiekę górną masujemy ku dołowi, powiekę dolna ku górze.  Po masażu powinno się przecierać brzegi  powiek chusteczkami specjalnie do tego przeznaczonymi, które są łatwo dostępne bez recepty. Brzegi powiek przecieramy od zewnętrznego kącika  do wewnętrznego.

Jak działają zatyczki do punktów łzowych?

W przyśrodkowej części powiek zarówno górnych jak i dolnych zlokalizowane są punkty łzowe- niewielkie otworki zapewniające odpływ łez z oka. Około 80-90% odpływu łez odbywa się przez dolne punkty łzowe. U osób z zespołem suchego oka w celu ograniczenie odpływu łez możemy założyć zatyczki. Są one wykonane z materiałów bezpiecznych dla organizmu (silikonowe, hydrożelowe) Możemy je zakładać na stałe lub na określony czas kilku miesięcy. Dzięki temu utrzymujemy nawilżenie oka dłużej i ograniczamy ilość stosowanych kropli nawilżających.

Jakie są alternatywne metody leczenia zaburzeń gruczołów Meiboma?

Nowoczesnymi metodami dostępnymi w naszym gabinecie są  lipiflow oraz IPL. Lipiflow polega na kontrolowanym masażu ciepłem i delikatnym pulsowaniem z zewnętrznej i wewnętrznej powierzchni powiek usuwając w ten sposób zablokowane kanały gruczołów Meiboma.  IPL jest to intensywne światło pulsacyjne skutecznie zmniejszające objawy suchego oka i poprawiające jakość filmu łzowego.

Czy istnieje profilaktyka zespołu suchego oka?

Tak. Do profilaktyki zespołu suchego oka należą:

-ograniczenie przebywania w pomieszczeniach silnie klimatyzowanych, zadymionych lub zakurzonych,

– nawilżanie powietrza w suchych i klimatyzowanych miejscach,

-ograniczenie czasu spędzonego przed telewizorem , komputerem, smartfonem

-podczas długotrwałej pracy przed ekranem komputera powinno się robić przerwy i przede wszystkim nie zapominać o mruganiu

-regularne kontrolne badania wzroku.