Leczenie nużeńca

Demodex foliculormu jest to pasożyt potocznie zwany nużeńcem wywołujący u człowieka chorobę zwaną demodekozą. Nużeńce pasożytują głównie w gruczołach łojowych i mieszkach włosowych najczęściej okolicy twarzy, dekoltu. Wyróżniamy 2 typy demodekozy:

• oczną
• skórną

mogącą przebiegać pod postacią łojotokowego zapalenie skóry i trądziku różowatego.

Drogi przenoszenia nużeńca

Główną drogą transmisji jest droga kontaktowa. Nużeńcem można zakazić się przez bezpośredni kontakt z osoba chorą, przez kontakt z bielizną pościelową i ręcznikami, a także prawdopodobnie przez korzystanie ze wspólnych kremów i kosmetyków kolorowych, takich jak tusze do rzęs, pędzle, eyelinery oraz kredki do oczu.

Demodekoza oczna

Najczęściej związana z inwazja Demodex foliculorum lub Demodex breviss. Ten pierwszy odpowiada najczęściej za przednie zapalenia brzegów powiek wywołując je poprzez bezpośrednie, mechaniczne uszkodzenia mieszka włosowego co prowadzi do hiperplazji nabłonka i w konsekwencji zmiany kierunku wzrostu lub wypadania rzęs. Produkty przemiany materii nużeńca mogą wywoływać podrażnienia i miejscowe reakcje alergiczne. Nużeńce mogę też być wektorem dla bakterii tj. gronkowce i paciorkowców, które mogą wtórnie prowadzić do zakażeń bakteryjnych. Charakterystyczne dla przedniego zapalenia brzegów powiek są mankiety keratynowo-tłuszczowe, będące mieszaniną niestrawionych resztek, komórek nabłonkowych, keratyny, jaj i łoju zwane łupieżem cylindrycznym.

Ponadto typowe objawy obejmują: zaczerwienienie i swędzenie krawędzi powieki, uczucie obcego ciała, wypadanie rzęs, obrzęk powiek, a nawet bolesne owrzodzenia na brzegach powiek.

Demodex brevis z kolei związany jest z objawową dysfunkcją gruczołów Meiboma, w których zazwyczaj bytuje. Zatknie ujść gruczołów Meiboma jest powiązane ze zmianą ilości i jakości wydzieliny co przyczynia się do powstania zespołu suchego oka. Ponadto, obecność tych pasożytów może prowadzić do nawracających jęczmieni i gradówek poprzez zaczopowanie ujścia gruczołów.

Diagnostyka nużeńca

Typowo do rozpoznania demodekozy powiek służy badanie mikroskopowe. Z zachowaniem zasad aseptyki pobiera się rzęsy z powiek, a następnie bada w mikroskopie świetlnym przy 40-100-krotnym powiększeniu.

Leczenie nużeńca

Biorąc pod uwagę czas trwania cyklu życiowego nużeńca i jego występowanie w różnych formach (jaja, larwy, osobniki dorosłe) leczenie jest długotrwałe. W leczeniu wykazano skuteczność olejku drzewa herbacianego, który jest m.in. składnikiem chusteczek i płynów do higieny brzegów powiek. W leczeniu stosuje się również maści metronidazolowe oraz 2% heksachlorocykloheksan. W terapii można również zastosować doustne leczenie przeciwpasożytnicze.